*1949 Yılında Başbakan Saka, beraberindeki heyetle Polonyalı rafineri uzmanı Mankiyeviç’ten küçük rafinerinin üniteleri hakkında bilgi almıştı. Meymune’ye sadece Cumhurbaşkanı ve Başbakanlar değil, Başbakanlık teftiş uzmanları da konuk olmuştu. İşte petrolün başkentinde düne dair birkaç siyah-beyaz kare daha.

İNÖNÜ’DEN SONRA RAMAN’A GELEN BAŞBAKAN

7’inci Başbakan Hasan Hüsnü Saka, eski Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’den sonra Meymune Boğazı ile Raman Dağı’nı gören Başbakanlardandı. Yaklaşık 64 Yıl önce hayata veda eden aslen Trabzonlu Saka, Cumhuriyet Halk Partisi’nden Başbakanlığın yolunu tutmuştu. 1949 Yılında DDY Batman İstasyonunda karşılanan Saka, Yaveri Muzaffer bey, o dönem Siirt Valisi ile Maden Teknik Arama Enstitüsü’nün yüksek petrol mühendisleri İhsan Ruhi Berent ve Abdurrahman Durukal’ın da aralarında bulunduğu ilk petrolcülerle birlikte Meymune Boğazı’ndaki küçük rafinerinin sahasında incelemelerde bulunmuştu. Eski Başbakan Saka, küçük rafineriden sorumlu Polonyalı rafineri uzamanı Mankiyeviç’ten bilgi almıştı. Raman Dağı eteğindeki taşlardan zemini olan küçük rafineri alanında dönemin Başbakanı ve beraberindekiler objektiflere böyle yansımıştı. Şimdilerde o eski küçük rafinerinin bulunduğu alanın bir bölümü fıstık bahçelerine dönüştü.

İSTASYONUN BU MANZARASI HİÇ DEĞİŞMEDİ

84 Yıl önce yapılan DDY Batman Garı’nda değişmeyen 2 katlı DDY Gar binası ile yanı başındaki yük hangar bölümü. 70-80 Yıl önce dönemin ünlülerinin karşılandığı DDY Batman Garı’nın dili olsa da anlatsa. 1950 Yılının baharında Batman’a konuk olan Prof. Başbakan Şemsettin Günaltay için MTA Enstitüsü’nün ilk petrolcüleri, büyük bir karşılama töreni yapmıştı. Batman’ın Siirt’e bağlı olduğu dönemlerde komşu İl Siirt’in Valisi Turgut Başkaya idi. 1950’de Beşiri Kaymakamı ve MTA’nın üst düzey yöneticilerinin karşıladığı Başbakan Günaltay, dönemin petrol mühendislerinden Hulusi Berilgen’den de Raman petrolü hakkında bilgi almıştı. O zamanlar coğrafyacı jeolog Fikret Kıraner de Başbakan Günaltay’a, Raman sahası hakkında geniş bilgi vermişti.

HEYETLER PEŞ PEŞE RAMAN’DAYDI

1940 ve 1950’li Yıllarda sadece Cumhurbaşkanı ve Başbakanlar değil, üst düzey bürokratlar da Meymune Boğazı ile Raman Dağı’nın yolunu tutardı. 1944 Yılında Başbakanlık Teftişi Meymune Boğazı’na çıkarma yapmıştı. Başbakanlık Müfettiş Umumi Başkanı Avni Doğan ile birlikte Mazlum Öğet, Fuat Sirmen, Turgut Uluğ ve Ziya Kirman, küçük rafinerinin bulunduğu alanda incelemelerde bulunmuştu. Eski petrolcülerden Necdet Egeran ve Reşit Yonca, o dönemler Siirt Valisi olan Mithat Saylan’a, küçük rafineri ve üniteleri hakkında bilgi vermişti. Küçük rafineri çevresindeki MTA Enstitüsü’nün ilk konut ve hangarları yetersizliğini rapor halinde Ankara’ya ileten Başbakanlık Teftişi, Meymune Boğazı’ndaki petrol sahasının daha da genişletilmesini istemişti.

BU KAREDE YER ALANLARIN HİÇBİRİ ARAMIZDA DEĞİL

Bu siyah-beyaz karede yer alanlar aramızda değil ama o petrolcülerin isimleri yaşıyor. Maden Teknik Arama Enstitüsü’nün ilk çekirdek kadrosunda yer alan Midyatlı Muhittin Eren, Gercüşlü Hüseyin Kapucu, petrol mühendisleri Fikret Kıraner, Hulusi Berilgen ve Rauf İren, halen adının yaşatıldığı Akyürek Mahallesi’ndeki eski petrolcülerin evlerine inşaat malzemesi desteğinde bulunan Mithat Akyürek ve İhsan Ruhi Berent, uzun yıllar önce yaşama veda eden ülkenin ilk petrolcüleriydi. 74 Yıl öncesinin Başbakanı Şemsettin Günaltay, Raman kampındaki İdare binasında konuşurken, masasının üzerinde battaniye ve yanından ayırmadığı fötr şapka vardı. Günaltay’ın konuşma yaptığı o taşlı bina, şimdilerde harabeye döndü.

Kaynak: HABER MERKEZİ