UNUTULMAYAN BAŞ SONDÖRLER
Midyatlı Hasan Güven ve Gercüşlü M. Sait Zorluoğlu, gerek MTA Enstitüsü gerekse de TPAO’da alanlarında bir numaraydı. İkisi de uzun yıllar sondör ve baş sondörlük yaptı. Hasan Güven Midyatlıydı. M. Sait Zorluoğlu ise Gercüşlüydü. Güven ve Zorluoğlu, TPAO’dan ayrılmadan önce Raman Dağı’ndaki bir sondaj kulesinde bu pozu vermişlerdi. Petrol sektörüne adını altın harflerle yazdıran iki emektarın adlarının günümüzde doğup büyüdükleri ilçelerine verilmemesi tartışma konusu olmuştu.
KULELERDE ÇALIŞMAK KOLAY DEĞİLDİ
Ülkede ilk petrol kulesi Batman-Midyat-Basbirin sahasında kurulmuştu. 1934 Yılında ilk derin kuyunun kazıldığı Basbirin’deki kuleler daha sonra Meymune Boğazı’na taşınmıştı. 90 Yıl önce sondaj kulelerini kurmak hem zordu hem de nakliyesini başka yere taşımak meseleydi. 1934 Yılında dönemin ekonomiden sorumlu Bakanı Celal Bayar, ilk kuyunun açıldığı Basbirin sahasındaki kule çalışmasına tanıklık yapmıştı. O kule önce Meyhmune Boğazı’na ardından da Raman Dağı’na taşınmıştı.
İKİNCİ EL SONDAJ KUYULARI
Türkiye’de petrol aramaları 90 Yıl önce Mardin, Batman ve Siirt’in çevresinde yapılmıştı. O dönemler MTA Enstitüsü, kısıtlı teçhizatlarla ‘Kara Altın’ın peşindeydi. Buharla çalışan darbeli ve ikinci el kullanılmış sondaj makineleri yerli sondörlerin eğitim gördükleri ilk kulelerdi. Modern sondaj makinelerinin olmadığı dönemlerde; ikinci el kullanılmış sondaj kulesi, 44 bin liraya satın alınmıştı. Yurt dışından Raman Dağı’na getirilen o kulelerden bazı kareler.
İŞİNİ SEVEN SONDÖRDÜ
Merhum M. Sait Zorluoğlu’nun ömrünün büyük bölümü petrolcülükte geçti. Meymune Boğazı, Raman, Garzan ve Veysel Karani türbesi çevresindeki petrol sahalarında yıllarca çalışan tanıdık simalardan biri de sondör M. Sait Zorluoğlu idi. Sondajda çalışan yörenin ilk sondörleri Yusuf Öney, Mehmet Tunç, Muhittin Eren, Esat Atuğ, Yusuf Ceylan, Yunus Alp, Süleyman Bayır, Hasan Güven, Mehmet Gürbüz, Süleyman Bilgiç ve Sait Demirbey idi. Bu emekçiler Amerikalı sondörlerden kuleleri devralmıştı. Zorluoğlu da bölgenin ilk yerli sondörlerindendi.
