KARA ALTINI BÖYLE KOKLAMIŞTI
Tarih, 1 Mayıs 1940. Yer, Meymune Boğazı. Diyarbakır’ın Bismil ilçesine kadar trenle yolculuk yapan dönemin Başbakanı Dr. Refik Saydam, Meymune Boğazı’nda ilk petrol kulelerini ziyaret eden Başbakan unvanını almıştı. Raman-2 ve Raman-3’te çıkan petrol emarelerini koklayan Saydam, kara altınla tanışmıştı. ABD’li mühendislerin işaret ettikleri Raman Dağı’nda yeni petrol kuyularının açılması için de Başbakan Saydam, petrolcü Cevat Eyüp Taşman’a talimat vermişti. Başbakan Saydam, başındaki kasket şapkasıyla petrolü kokladığı an yüzüne yansıyan mutluluk görülmeye değerdi.
BURASI 1940’LARIN MEYMUNE BOĞAZI
25 Nisan 1940 tarihinde Ankara’dan trenle Diyarbakır’a yolculuk yapan dönemin Başbakanı Dr. Refik Saydam, kara altının çalışmalarını yerinde görmek için 5 gün süreyle Meymune Boğazı’na varmıştı. O dönemin İktisat Bakanı olarak bilinen Hüsnü Çakır, MTA Enstitüsü Genel Müdürü Hadi Yener ile Diyarbakır’ın Bismil ilçesine kadar trenle gelen isim Başbakan Saydam’dı. Başbakan, 29 Nisan akşamını Diyarbakır’da geçirmişti. 1 Mayıs’ta da yağışlı bir günde Meymune Boğazı’na konuk olan Başbakan Saydam, elindeki bastonla petrol kulelerinin olduğu alanı dolaşmıştı. Başbakan Saydam’ı gölge gibi takip eden Türkiye’nin ilk petrolcüsü Bolulu Cevat Eyüp Taşman, konuk heyete geniş kapsamlı brifing vermişti. Yağmurlu havaya rağmen üzerine geçirdiği yağmurlukla Meymune Boğazı’nı dolaşan dönemin Başbakanı Saydam, mutlu haberle başkentin yolunu tutmuştu.
PETROLCÜLERİ CAN KULAĞIYLA DİNLEMİŞTİ
Bir zamanlar kara altının kalbinin attığı yer Meymune Boğazı’ydı. Raman Dağı ile Batı Raman ortasındaki Meymune Boğazı vadisi, Türkiye’de ilk petrol arama yapanların kaldığı yerdi. Kara altının bulunduğu iki dağın ortasında ilk küçük rafineri ile ilk petrol sondaj kuleleri vardı. 1940’ta Ulaşımın güçlükle yapıldığı Meymune Boğazı’ndaki petrol arama çalışmalarını yerine inceleyen Başbakan Refik Saydam’a eşlik eden eski İktisat Bakanı Hüsnü Çakır, MTA Enstitüsü Genel Müdürü Hadi Yener, Türkiye’nin ilk diplomalı petrolcüsü Cevat Eyüp Taşman, Raman-2 sondaj kulesi önünde brifing verirken o dönemin petrol emekçileri ve mühendislerde objektiflere böyle yansımıştı. Dönemin Başbakanı Saydam, petrolcüleri can kulağıyla dinlerken kafasındaki fötr şapka da o dönemin en çok tutulan şapkalarından biriydi.
KUŞ UÇMAZ, KERVAN GEÇMEZ BOĞAZDI
1935 ile 1950 Yıllarında petrolcülere ev sahipliği yapan yer Meymune Boğazı vadisiydi. Raman ile Batı Raman dağlarının ortasındaki vadi, Şark Petrollerinin ilk mekanıydı. Batman-Hasankeyf-Midyat-Mardin yol güzergahının olmadığı o vadide Maden Teknik Arama Enstitüsü, petrol sondaj kuyularını açmasıyla o bölgenin makus talihi de değişmişti. Türkiye’nin ilk küçük rafinerisi Romanya’dan getirilip, bu vadiye kurulmuştu. Meymune Boğazı vadisinin 84 yıl önceki manzarası böyleydi.
