MAĞARALARDA YAŞAMIN OLDUĞU YILLAR
Batman 1990’da ‘İl’ olunca Mardin’in eski ilçesi ‘Hasankeyf’, Gercüş’le birlikte Batman’a bağlanan ‘İlçe’ler olmuştu. Dicle Nehri’nin içinden aktığı Hasankeyf’in mağaralarında yaşam 30 yıl öncesine kadar vardı. Hasankeyf Kalesi ile Karaköy yol güzergahı üzerindeki mağaralarda 10-15 arasında aile yaşardı. Eski Hasankeyf’te konut yetersizliğinden bazı ilçe sakinleri, mağarada yaşamlarını sürdürürdü. Elektriğin olduğu mağarada tek sıkıntı ‘içme suyu’ sorunuydu. Tüm imkansızlıklara rağmen mağarada yaşamını sürdüren aileler, yine de mutluydu. Hasankeyf kanyonunda 30 yıl önce fotoğraf sanatçısı İrfan Tapan’ın objektifinden sabah saatlerinde mağara çevresinde temizlik yapan Hasankeyfli bir kadının fotoğrafı. Şimdilerde belki de bu karedeki kadın yaşamıyor.
DÖRT MEVSİMDE HASANKEYF VE DİCLE
Batman’ın tarihi ilçesi Hasankeyf’e yıllarca kardeşlik yapan Dicle Nehri, şimdilerde eski yerleşim birimini su altında bıraktı. Yıllar öncesinde kış mevsiminde kar yağışının etkili olduğu yerlerden biri de Hasankeyf’ti. Tarihi ilçenin içinden sessiz ve derin akan Dicle’nin çevresi, kış mevsiminde ‘beyaz’a bürünürdü. Bahar ve yaz mevsimi kadar kış mevsimlerinde de turistlerin akın ettiği Hasankeyf’te Dicle kenarında gençlerin yaptıkları ‘Kardan adam’ manzarasına ise doyum olmazdı.
BALIKÇILARIN DİCLE KEYFİ
Bölgedeki balıkçılar, bir zamanlar Botan ve Dicle’de lezzetli balığı için günün erken saatlerinde nehir yatağına yolculuk yapardı. Durgun sudan çok akarsularda yaşayan Şabot ve Sazan çeşitleri, şimdilerde Hasankeyf’e komşu Dicle’nin son durağı olan Ilısu Baraj Havzası’nda azaldı. Yıllar öncesinde balık avlama yasağının olmadığı dönemlerde ağlarını Dicle kıyısına getiren balıkçılar, ‘serpme’ dedikleri ağları atınca sayısız balık ağlarına takılırdı. İşte bir balıkçının Dicle’ye attığı ağ objektiflere böyle yansımıştı.
SÜT SAĞIMI YOLCULUĞU
Küçük ve büyük baş hayvancılığın yaygın olduğu Batman Ovası’nda değişen manzaralardan biri de Berivanlar oldu. Günümüzde sayıları azalan Berivan kadınların yerine zaman zaman çobanlar ile göçer erkekler de ‘süt sağımı’ yapıyor. Batman Ovası’nda bahar mevsiminin son ayına kadar kurdukları çadırlarda yaşamını sürdüren göçerler, piyasaya da süt ürünlerini ulaştırırlardı. Berivanlar, merkep ve atlarla sürülerin bulunduğu bölgelere ‘yolculuk’ yapardı. Şimdilerde o yolculuğun yerini motorize ekipleri aldı. Berivanlar süt sağımına giderken, heybelerine sevdikleri kuzuları da bırakırlardı. İşte bir Berivan’ın yayla dönüşünden Tapan’ın objektifine yansıyan kare.
