DUVARLARDA ÜZERLİK OTU… Nazardan korunmak için ve bölgede ‘kirman’ olarak bilinen üzerlik otundan yapılan simge evlerin duvarlarını süslüyor. Batman’daki esnaf lokantısına üzerlik otu süsü asan Veysel Tekin: “Bu ottan oluşan simgeye kirman diyoruz. 48 Yaşındayım ve yaşım boyunca nenelerimin, dayılarımın evinde kirman vardı. Batman’da birçok evde kirman asılı. Nazardan koruduğuna inandığımız üzerlik otu daha yeşilken kurutulur ve iğneyle ipliğe geçirilir. Nohuda benzeyen bu ot zaman zaman dokununca ufalarak dökülür. İşte o zaman nazarın çıktığı düşünülür” dedi. BAŞKA BİR SİMGE; HÊKA SUSÊ… Kirmanın yanı sıra kırsal kesimde ‘Hêka Susê’ olarak bilinen, yaz mevsiminde dağlarda büyüyen ‘Deve Dikeni’ bitkisinin de nazardan koruduğuna inanılır. Daha çok köydeki evlerde varlığını sürdüren 'Hêka Susê' köy evlerinde balkonda yetiştirilen çiçeklerin saksılarına dikilir. Bu bitki de tamamen kuruyup dökülünce nazarın çıktığına inanılır. BOLLUK VE BEREKETİN SİMGELERİ; BUĞDAY BAŞAĞI VE MISIR Geçmişten günümüze orta yaş ve üstü inananların hafızasında varlığını koruyan inanışlardan bazıları da bolluk ve bereket getirdiğine inanılarak evlere asılanların başında buğday başağı ve mısır geliyor. Bununla birlikte bereketin simgesi olarak bilinen at nalı ise evlerin giriş kapısına asılıyor. Yine bereketi temsil eden nar, bereketi arttırması için yılbaşında kapı önünde kırılır. Bir başka inanış da bereket getirildiği düşünülen küçük süpürge, soğan ve sarımsak da mutfak duvarlarına asılıyor. ‘FATMA ANA’NIN ELİ…’ İslam ve Musevilik’te kutsal olan Fatma Ana eli sembolü de bereketin simgesi ve her türlü zorluk için koruyucu anlamı taşıdığı için evlerde tablo olarak asılıyor. Ayrıca birçok tasarımda, takıda, ünlü markaların mutfak eşyalarında ya da dekorasyonlarına motif olarak kullanılan Fatma Ana Eli figürü en çok tercih edilen simgeler arasındaki yerini koruyor. (Gülnaz Gök)