**1930’larda bölgede petrol aramalarında çalışanlar, o günün şartlarında hayatlarını bu işe adamışlardı. Ülkede ilk Rafineri, Raman-1 kuyusunun dibinde kazılmıştı. Basit bir sistemle açılan sondaj kuyularında çalışan dönemin petrolcüleri, 65 yıl sonra oluşacak bir petrol kentinin de temelini atmışlardı.
MAYMUNİYE BOĞAZINDA MANZARA
Batman-Hasankeyf karayolunun bir kaç metre ilerisi, 1946 yılında dönemin ilk petrolcülerin, ‘Kara altın’ için sondaj çalışmalarının alanıydı. 1930’lı yıllarda bölgede petrol aramalarına start veren o heykeli dikilecek petrolcüler, Maymuniye boğazını çalışma alanına dönüştürmüştü. Maymuniye boğazının dili olsa da 50-60 yıl öncesini anlatabilse. Maden Teknik Arama’nın başlattığı petrol arama çalışmalarını daha sonra TPAO ile devam etti. Raman-1 petrol kuyusunun yakınında kurulan pilot rafineride basit bir ‘damıtma’ sistemiyle burada ilk petrol işlenmişti.
FOTÖRLÜ PETROLCÜLER
Küçük Rafinerinin Müdürlüğü’nü üstlenen Kimya Mühendisi Şemsi Ağar ve ekibi zor şartlar altında görev yaparken, o dönemlerde bile bölgenin sıcak havasından korunabilmek için fotör onların can simidiydi. Bir avuç eski petrolcünün zor şartlar altında çalıştığı 1946’da dönemin Başbakan’ı, Cumhurbaşkanı ve Petrol’den sorumlu Bakanları ağırlayan Petrolcüler, Maymuniye boğazında ‘Kara altın’ın tarihini de yazmıştı.
‘Kara altın’la birlikte Batman’ın Site semtinin temeli 1950’li yıllarda atılmış. Dönemin ABD, Polonya ve Alman mühendislerinin önerisiyle Site’nin temeli atıldığında 500 bin nüfuslu bir petrol kenti de düşünülmüştü. Şimdi ki Türkiye Petrolleri yöneticilerinin oturduğu konutların sokak güzergahında villa türü yapılar tek tipti. Yeşil alanın temelleri atılmıştı. Petrolcülerin şıklık ve zerafeti modayı takip edenlere taş çıkarıyordu. Sitenin sakinleri anlatırdı; “Eskiden TPAO’nun sitesinde huzur, sakin ve güzel bir yaşam vardı.”
