Barış Arslan
*Raman dağında petrolcülerin öyküleri,petrol kentinde hala konuşuluyor. 14 Yıl süreyle Raman dağında çalışan Amerikalı baş sondör John Shirley, petrolcülerin moral kaynağıydı. Birçok petrolcü o’nun özverisiyle yetişmişti. 1952 Yılında Batman’a gelen Rıfat Bayazıt, DDY Batman Garı’nda sadece bir büfe olduğunu dikkat çekmişti. İşte kara altının dağı Raman’da 50-60 yıl öncesinden kesitler.
RAMAN’DA 1 NOLU ODA!
Raman Dağı’nda 1 nolu oda da oturan petrolcü ise ilk petrol mühendisi Abdurahman Durukal idi. 1952 Yılında Batman’a gelen ilk petrol mühendislerinden Rıfat Bayazıt, 1 nolu odayı şöyle özetlemiş: “O zamanlar Raman’da 1 nolu oda meşhurdu. O oda da yabancı mühendisler bir araya gelir, poker oynardı. O meşhur o’da bir yerde bizim karargâhımız idi. Amerikalı baş sondör John Shirley’ın barakası bu odaya bakardı. O sürekli penceresinden 1 nolu odayı gözetirdi. ‘Kimler geliyor’ diye. Abdurrahman ve Selahattin gelir. ‘Shirley’e telefon ederiz. Sende gel’ diye. ‘Hemen geliyorum’ der. O da vakit kaybetmeden aramıza katılırdı. O oda da vakit hoş geçerdi. Petrol tarihimizin ilk yıllarında Shirley 14 yıl hizmet vererek, en uzun süreyle çalışan yabancı petrol uzmanıydı. Yumuşak kişiliğiyle herkes tarafından sevilip sayılmıştı. Türkiye’de sondörlerin yetişmesinde katkısı olmuştu.”
“RAMAN DAĞINDA MEDENİ ORTAM VARDI”
1952 Yılında Batman’a gelen petrol mühendisi Rıfat Bayazıt, gördüğü tarihi DDY Batman garından etkilenmiş. Bayazıt, DDY garı için bakın neler yazmış: “Batman istasyonunda sadece bir büfe vardı, dükkan yoktu. Abdurahman Durukal, askerdeydi. O’nun için beni Batman istasyonunda dönemin Rafineri Müdürü Şemsi Ağar karşıladı. Raman’a gittiğimde düşündüğümden daha medeni bir ortam vardı. Evler tahminimden daha iyiyiydi. Tek lojman şeklinde yapılmıştı. Lojmanlar taş duvarlarla örülmüştü. Tek oda, banyosu vardı. 5 Ünitenin olduğu Raman’da ortam çok güzeldi. Bir süre tek başıma kalmıştım ama 3-4 ay sonra Abdurrahman Durukal ve Selahattin Özkan askerliklerini bitirerek, Raman’a döndüklerinde çok rahatlamıştım.”
ATATÜRK ONLARI ABD VE AVRUPA’YA GÖNDERMİŞTİ
MTA’nın bursuyla yurt dışına gönderilen ilk petrolcüler Hulusi Berilgen, Adnan Küçükçetin, Turgut Uluğ, Reşit Yonca ve Abdurrahman Durukal’dı. Atatürk’ün, Avrupa ve Amerika’ya gönderilmesini istediği öğrencileri kapsayan o proje MTA’ya 3 Milyon dolara mal olmuştu. Amerika’ya gidebilmek için Abdurrahman Durukal, 2 yıl gemi beklemek zorunda kalmıştı. MTA’dan sonra kurulan Türkiye Petrolleri’nde diplomalı ilk petrolcüler daha çok Raman dağında görev yapmışlardı.
