Barış Arslan
*TPAO kurulmadan önce MTA’da çalışan gönüllü işçiler, ABD’li mühendis ve teknikerlerden görevi devraldıklarında çalışkanlıklarıyla adlarından söz ettirmişlerdi. Maymune boğazındaki merkez kampta üst düzey konuklar ağırlanırdı. Raman ve Şark Petrollerinin arama ve kuruluşunda, MTA’nın 1940 yılında kurduğu o tarihi konağın yerinde şimdi yeller esiyor. İşte Maymune boğazından tarihi fotoğraflar.
SONDAJ’DA İLK İŞÇİLERDİ
Yusuf Öney, Mehmet Tunç, Muhittin Eren, Esat Atuğ, Yusuf Ceylan, Yunus Alp, Süleyman Bayır, Hasan Güven, Mehmet Gürbüz, Süleyman Bilgiç ve Sait Demirbey, TPAO’dan önce MTA’da çalışan ilk yerli işçilerdi. ABD’li sondör ve mühendislerden petrol kulelerini devralan gönüllü işçiler, dönemin yöneticilerinden takdir toplamıştı. Batman-Mardin il sınırındaki ‘Midyat-Basbirin’ kuyusunda çalışan o fedakar gönüllü işçilerin tamamı şimdi hayatta değil ama onlar Türkiye’de petrolcülük tarihine adını yazdıran ilk baş sondör unvanını aldı önemli simalardı. İşte o işçilerin, Basbirin petrol kuyusunda çektikleri hatıra kare.
O TARİHİ KONAK KİMLERİ AĞIRLAMADI Kİ?
Maymune boğazında petrol sondajlarına başlanıldığında petrolcüler için ‘Merkez’ kamp da kurulmuştu. Dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün de kaldığı iki katlı o tarihi konakta, yabancı petrol mühendisleri ile bürokratlar kalırdı. Maymune boğazındaki binanın güvenliğini o dönemler Koruma Birliği zabıtları sağlardı. İşte ilk petrolcülerden Eyüp Cevat Taşman, eşi Cevat Taşman ve MTA çalışanları ile 1940 yılında ‘Merkez kamp’ binasının önünde çektikleri fotoğraf. Petrolcülerin o dönemler kullandıkları üstü açık jeepler de şimdilerde tarihe karıştı.
ŞARK PETROLLERİNİN İLK BARINAĞI
1940 Yılında kurulan ve 1957 yılına kadar ayakta kalan 2 katlı olan Raman ve Şark Petrollerinin arama ve kuruluşunda ilk barınak olan o binanın dili olsa da geçmişi anlatsa. Bir zamanlar Maymune boğazında tek ağırlama mekan konumundaki o konakta kalanlar arasında mühendis İslam Toperi, Abdurrahman Durukal ve eşi, Karaconac, İhsan Ruhi Berent, öğretmen Nuri Çankaya, Rauf İrem ve Doktor Muzaffer,bu hatıra kare için poz vermişlerdi. Bu karedekilerin tamamı şimdi aramızda değil. 79 Yıl önce petrolcülerle şen olan Maynume boğazında şimdilerde petrolcülerin sesi duyulmuyor.
