AİLE İŞLETMELERİNDE YAŞANAN SORUNLAR-2

Kurumsallaşma; bir işletmenin, faaliyetlerini kişilerin varlığına bağımlı olmadan sürdürebilmesini ve geliştirebilmesini sağlayan bir yapı oluşturması olarak tanımlanabilir.

18.07.2017 - 17:00 Yayınlanma

18.04.2024 - 13:00 Güncelleme

1229 Gösterim

AİLE İŞLETMELERİNDE YAŞANAN SORUNLAR-2

KURUMSALLAŞMA

Kurumsallaşma; bir işletmenin, faaliyetlerini kişilerin varlığına bağımlı olmadan sürdürebilmesini ve geliştirebilmesini sağlayan bir yapı oluşturması olarak tanımlanabilir. Kurumsallaşmanın temel amacı, firmanın (patron, yönetici, kritik personel vb.) kişilerden ve onların “kendi becerilerine bağlı icra yöntemlerinden” bağımsız hale gelmesi ve sürekliliğinin sağlanmasıdır. Bu, işletmenin önemli noktalarında insanın olmayacağı değil, fakat onlar olmadığında aksama yaşanmadan her şeyin kaldığı yerden devam edebilmesi anlamına gelir.

Kurumsallaşmak için neler yapılmalı?

Kurumsallaşma için yapılması gereken temel işlemler:

1- İş ve görev tanımları açık-seçik yapılmalıdır,

2- İşletme içi kurallar ve yönergeler belirlenmelidir,

3- İşletmedeki (Personel, mali işler, üretim, pazarlama v.b. gibi) tüm birimlerin iş akışları tespit edilmelidir ve dökümante edilerek görev tanımlarına eklenmelidir.

4- Kurumun kendisine has temel ilkeleri ortaya konmalıdır, ( Misyon, Vizyon, Stratejik Plan) 5- Yetki ve sorumluluklar özenle tespit edilmeli ve verilmelidir,

6- Yetki ve sorumluluklar, o yetkiyi veya sorumluluğu taşıyabilecek kişilere verilmelidir.

7- Nihai kararlar istişare ile alınmalıdır.

(http://www.erdemulug.com/kurumsallasma.html)

Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma Nasıl Olur?

Kurumsallaşma, bütün sosyal yapılar için çok önemli olmakla birlikte, aile şirketi için çok daha önemlidir. Çünkü, yukarıda da değinildiği üzere, aile, duyguların baskın olduğu bir birlikteliktir. Duyguların yoğun olduğu bu birlikteliğin bir ticari amaca yönelmesi, belirli bir mantık ve kurallar zincirine ihtiyaç doğurur. İşte sıkıntı da burada başlar. Çünkü, duygu yoğun ilişkileri ile işin içine giren, yoğun etkileşim ile çalışarak kısa zamanda işlerini büyüten aile şirketi üyeleri, yanlarına başka insanları da almak ve böylece işlerini büyütmek isterler. İşler büyüdükçe belirli bir sistematiğe ve kurallar zincirine olan ihtiyaç da artar.

Bir aile şirketinin kurumsallaşması, temel iki aşamada görülebilir. Birincisi, ailenin işin içindeki yeri ve konumu ile ilgili kurumsallaşma, diğeri kurumun işleyişi işin kendi akışı ile ilgili kurumsallaşmadır. Bir tarafında aile, diğer tarafında ailenin kurduğu işletmenin yer aldığı bütünün işleyişinde öncelikle kurallı hale getirilmesi gereken ailenin işin içindeki konumudur. İşin başında yer alan aile üyeleri ile ilgili aşağıdaki sorular, ailenin işin içindeki yeri ve konumu ile ilgili temel göstergelerdir.

• Aile üyelerinden kimler, ne oranda işe ortaktır

• Diğer aile üyelerinin işin içindeki yeri nedir?

• Aile üyeleri, mülk sahipleri, ortak olanlar, aile üyeleri olup şirkette profesyonel olarak çalışanlar belirgin midir?

• Şirketin temel kararlarını vermek üzere kim 1. dereceden yetkili ve sorumludur?

• Ortaklar arasındaki görev dağılımı nasıldır?

• Görev dağılımı net ve anlamlı mıdır?

• Aile üyelerinden aktif olarak işin içinde yer alanların maddi kazançları nasıl olmalıdır?

• Ailenin değerleri iş ortamına nasıl aktarılmaktadır?

• Aileler ile ilgili harcamalara (çocuklar, eşler, ev) ilişkin belirli kurallar var mı?

Kurumsallaşmanın ikinci aşamasında, kurumun işleyişi ve kendi içindeki akışı ile ilgili kurumsallaşmanın düzeyine ilişkin temel sorular ise şunlardır:

• Şirketin iş alanları ve görev tanımları belirgin midir?

• Şirketin günlük işleyişindeki hakim kurallar net midir?

• Kurumda insan kaynakları, satın alma, muhasebe, finansman, üretim, pazarlama gibi birimlerinin iş akışları belli midir?

• İdari işlerin organizasyonu, işe başlama saatinden, tatillerdeki anlayışına, yönetici atamalarından, ödeme alışkanlığına kadar ki bütün uygulamalarda kurumun kendisine has ilkeleri ve uygulama kuralları var mıdır?

• Kurumda nihai karar verenler kimdir?

• Kurumun işleyişinde belirli bir gelenek, kuruma özgü kurallar ve alışkanlıklar oluşmuş mudur?

Bu ve benzeri sorular ve cevapları, aile şirketinin kurumsallaşma yolunda ne kadar yol aldığının en önemli göstergeleridir. Dikkat edileceği gibi bütün bu soruların özünde kurallı olmak yer almaktadır. Yani kurumun bütün işleyişinin tek tek kişilerin günlük davranışlarına değil, aile şirketi üyelerinin üzerinde uzlaştığı belirli kurallar zincirine dayanması esas hedeftir (Fındıkçı, İlhami. 2017).

Editör: TE Bilişim