Tarih 25 Nisan 1940... Vakit Gazetesinin sürmanşeti; “Başvekil Şark’a gitti… Dr. Refik Saydam petrol mıntıkasında tetkikat yapacak…”, “Beşiri kazasında petrol bulundu…” “Beşiri kuyularında şimdilik günde 300 ton petrol alınacak” ve “Başvekilin müjdesi. Raman dağındaki vaziyet bir petrol sahasının tezahürüdür” başlıklı haberlerle gündeme gelen 14 haneli İluh’a tam 63 yıl önce ülkenin ilk Rafinerisi kuruluyor…
1941 Yılında İstanbul’dan sökülerek trenle getirildiği Diyarbakır’daki depolarda bir süre bekletildikten sonra Maymune boğazında kurulan ‘Hurda Rafineri’ parçalarından kurulan basit bir Rafineri, İkinci Dünya savaşı nedeniyle bulunamayan benzin ve motorini Batman’a üretmeye başlamıştı. Yer altından çıkarılan tonlarca asfalt o dönemler Konya ve Kayseri gibi büyük illerin cadde ve sokaklarında kullanılmıştı…
BAYAR VE MENDERES, RAFİNERİYİ BÜYÜTMÜŞTÜ
“Hükümet yerli petrol konusuna büyük titizlik gösteriyor. Raman Dağı başta olmak üzere bölgedeki petrolü işleyecek ülkemizin ilk rafinerisinin büyütülmesi için hiçbir özveriden kaçınılmayacak” diyen dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes, Batman TÜPRAŞ Rafinerisi’nin bugünlere gelmesinde büyük çaba göstermiş… O gün, bugün ülkenin ilk rafinerisini bacası sönmedi.
Şehre kirli hava saçmasına rağmen Batmanlılar, bacası tüten tek tesis diye hep sahiplendi.
22 Ocak 1953 tarihli Milliyet Gazetesi manşeti: “Raman tesislerinde kurulacak rafineri 2 yılda tamamlanacak…” Gittikçe artan petrol üretimi dönemin Cumhurbaşkanı ve Başbakanını daha büyük bir rafineri için harekete geçirmişti… Rafineri ihalesini kazanan ABD Parsons firması, 1954’ün son aylarında ülkenin ilk büyük rafinerisini Batman’da üretime sokmayı başarmıştı…
O dönemlerde Parsons firmasında çalışan Rasim Demir anlatıyor: “Batman Rafinerisi peşin para ile yapıldı. Rafinerinin inşaatında zanatkaar bulmak çok zordu, özellikle kaynakçı ve borucu. O çevredeki vilayetlerde bulunan bütün kaynakçı ve boru ustaları Batman’da toplandı. Bunlara ilaveten İstanbul tersanelerinde çalışan kaynakçı ve boru ustaları yüksek ücretlerle Batman’a geldiler. RPMC şirketi tüm karargahını Batman’da kurmuştu. Genel Müdürlüğü ise Batman’a getirmişti.”
BATMAN AYAKTA…
ABD’nin Los Angeles’te faaliyetini sürdüren M. Parsons firması 7.330.000 dolarla kurduğu Batman Rafinerisi’nin üretime başladığı tarih; 1955’in ilk ayları.
Raman petrolü ABD’nin California petrolüne benzerliği nedeniyle o bölgedeki aynı Rafineri Batman’da kuruluyor.
O tarihten itibaren birçok petrolcü ve rafineri uzmanlarının yetiştiği ‘Batman Rafinerisi’ yıllık üretim kapasitesini her yıl artırarak tarihe geçiyor.
Peşin parayla yapılan Batman Rafinerisi’ne bugüne kadar kimler konuk olmamış ki…
Eski Cumhurbaşkanlarından İsmet İnönü, Celal Bayar ve Başbakanlardan Adnan Menderes ile Şemsettin Günaltay, dönemin İktisat ve Ekonomi Bakanları, yüzlerce teknokrat, petrol uzmanı ve bürokrat, Ankara-Batman arasında mekik dokumuş.
Dönemin petrolcülerin alın teri ile yer altından çıkardıkları ‘kara altın’ın işlendiği ülkenin ilk rafinerisi olduğu Batman’da, halkın tam 63 yıldır sahiplendiği bu emektar Rafinerinin şimdi de kapatılabileceğini söyleyen bir TÜPRAŞ Genel Müdürü var.
Hiçbir şekilde bu önemli tesis bacasının sönmeyeceğine işaret eden Batman’daki Oda ve STK temsilcileri ülkenin ilk rafinerisi için “Geçmişten günümüze gelen armağanlar kutsaldır ve kapatılamaz” diye altını çizerek rafinerinin kapatılmasına şiddetle karşı çıkıyor.
TÜPRAŞ Genel Müdürü Yelmenoğlu’nun açıklamasının ardından Batman ayakta.
Özellikle de petrol emekçileri ve esnaf temsilcileri. Biliyorlar ki, petrol sektörlerinin iyice küçülmesinin ardından KOÇ’un bu tesisi gözden çıkarmaya yönelik ifadeleri tartışılıyor.
Batman Çağdaş, Batman yerel medyasının dışında farklı bir haberle okurlarının karşısına çıktı. Çağdaş, dün birinci sayfasına Milletvekili, STK ve Oda Başkanlarının, Rafineriyle ilgili görüşlerini yansıttı.
TÜPRAŞ Batman Rafinerisini herkesin sahiplenmesinin tam zamanı...
PETROLÜN OLMADIĞI
KIRIKKALE’Yİ BURAYA TAŞIYIN
TÜPRAŞ Genel Müdürü Yelmenoğlu’nun, Maden Yasası teklifinin TBMM komisyonuna gelmeden önce yaptığı blöf ortada. Milletvekili Ziver Özdemir de Genel Müdürün sözlerine haklı olarak sert tepki gösteriyordu.
Petrolün olmadığı Kırıkkale rafinerisi için tek söz etmeyen ve her defasında ‘Batman Rafinerisi’ni malzeme yapan Yelmenoğlu, biraz da diğer rafinerileri gündeme getirsin.
Örneğin Kırıkkale’yi… Batman Rafinerisi yılardır kar eden bir rafineri.
Buradaki petrolle ayakta duran Kırıkkale TÜPRAŞ, tartışma konusu olmuyor da neden Batman?
Koç grubu 2007 yılında TÜPRAŞ Batman Rafinerisini alırken yaptığı anlaşmadaki sorumluluğunun da farkında olmalı.
Yılda 15-20 milyon doları sadece Batman Rafinerisi’nden kazanan Koç grubunun Batman Rafinerisinin geleceği, sektörel rekabeti ilgilendiren düzenlemelere kurban edilemeyeceğinin altını çizen Petrol-İş Sendikası Batman Şube Başkanı Şehmus Kaygusuz’un verdiği mesaj da anlamlıydı:
“Batman Rafinerisi’nin çeşitli vesilelerle bir tartışma konusu olmaktan çıkarılmasını talep ediyoruz.”
Petrol sektöründe düzenlemelerin oldu-bittiye getirilmemesinin gerektiğine de dikkat çekiyor Petrol-İş Sendikası.
TÜPRAŞ Batman Rafinerisinin geleceği herkesin dilinde.
Genel Müdür Yelmenoğlu’nun kapatılabileceğini gündeme getirdiği Batman Rafinerisi için söylediği söylemleri neden diğer rafineriler için geçerli değil?
Evet, Genel Müdür Yelmenoğlu, petrolün olmadığı Kırıkkale Rafinerisi için neden konuşmuyorsunuz…
Hep Batman Rafinerisini mi tartışacaksınız?
