4 Kasım 2010 tarihinde kendisiyle röportaj yapmış olduğumuz Şevket Yalçın ile son Van depremi sonrası inşaat sektörü ve yaşananları konuşma gereği duyduk. Reel sektörde hizmet eden ve işin yanlışlarını yerinde tespit edebilen inşaat ustasına sorduk. Sorunun kaynağı nedir? Deprem sonrası bu kadar hasar ve yıkım da neyin nesi?
Evvela zemin etütlerinin doğru bir şekilde yapılması gerekiyor. Binalardaki kolon ve taşıyıcı sistemlerinin bina kat sayısına tekabül eden ağırlık yük dağılım sayısına orantılı olarak donatılarının ve beton mukavemetinin iyi takip edilmesi gerekiyor. Betonda kullanılan malzemenin ırmaklardan gelen kumdan elde edilmesi gibi bir gerçek ile karşı karşıyayız. Van gölünün çevresinde elde edilen kum tuzlu sudan çıktığından dolayı hem çimentonun mukavemetini öldürüyor hemde demirin paslanma sürecini etki ederek çürümesini hızlandırıyor. Özellikle yeni yapılacak olan deprem konutlarında bu konuya dikkat edilmesi gerekiyor. Bir başka konu da şu; dere yatağından çıkarılan çakıl daha sağlıklıdır inşaat için. Kırma taştan yapılan çakılın özellikle sert kayalardan elde edilmesi gerekiyor. Bunun gibi daha birçok etken vardır, sıralayabilirim.
—Yapı Denetim Firmalarının durumu hakkında bilgi verebilir misiniz?
Yapı Denetim Firmalarının sadece levha asıp bir çatı altında birleşmeleri bütün sorunu çözmüyor. Bu çatı altında çalışan insanların tamamen profesyonel, yüksek inşaat mühendisi, statiker uzman, teknikerler, mimarlar ve de en az piyasada deneyim kazanmış ancak imza yetkisi olmayan taşeron olarak tabir edilen alaylılara da söz hakkı tanınması lazım. Alaylı diye tabir ettiğimiz imza yetkisine sahip olmayan kişiler aslında işin mutfağında kendini yetiştirmiş birer uzmanlardır. Belki diploma ve imza yetkileri yoktur ama çok okuyan mı, çok gezen mi bilir derler ya, bu insanlarda değişik uzmanlık alanlarında edindikleri bilgileri ismi geçen Yapı Denetim Firmalarının çatısı altında değerlendirebilirler. Batman’da altı adet Yapı Denetim Firması var. Aslında işlerini hakkıyla yapabilirlerse çok büyük getirisi olur halk için.
- Kişisel Koruyucu Donanımların kullanılmamasından dolayı birçok ölümlü ya da yaralanmalı kazaların yaşandığı bir gerçek var. Siz bu konuda neler diyeceksiniz? Gerekli mi, gereksiz mi bu tür şeyler insan hayatı açısından?
Yaklaşık 25 yıldır bu sektörün içindeyim. Gerek Türkiye içinde ve gerekse Yurt dışında birçok projede bulundum. Yanımda çalışan ekip arkadaşlarımdan hiç birini bu yüzden kaybetmedim. Bana gelen tüm çalışanlarım sağlıklı bir şekilde ailelerine dönmüşlerdir. Her şey para değil. Yanıma gelen kişilere birçok malzeme veriyorum.
—Ne gibi malzemeler mesela?
Emniyet Kemeri, baret, bot, eldiven, gözlük gibi koruyucu malzemeleri temin ediyorum. Zaten bu malzemelerin kullanılması konusunda Türkiye’nin altına imza attığı uluslar arası sözleşmeler var. Tabii biz bunları sözleşme gereği değil de insan hayatına vermiş olduğumuz değerden ötürü sağlıyoruz. Bunun içindir ki yanımda çalışan hiç kimse hayatını kaybetmiş değil.
- Şevket Bey geçen yıl yapmış olduğumuz röportajdan bu güne ne gibi projelerde bulundunuz?
Yeni yapılan Sason Muş yolu arasındaki sanat yapıları (köprü ve 19 adet menfez),
Ankara Kazan İlçesinde halen devam etmekte olan Araç Üst Geçidi.
Batman Siirt yolu üzerinde yapımı halen devam etmekte olan 1800 metre karelik düğün salonu inşaatı.
Mardin Mazıdağı yapımı halen devam etmekte olan 48 daire ve 36 dükkân Maliye Lojmanları
Batman TPAO Kazan dairesi
Batman Karayollarına ait Lojman inşaatları
TÜPRAŞ Batman Rafinerisine ait güvenlik duvarları ve giriş kapısı
- Yanınızda kaç kişi çalışıyor?
Şu an 64 kişi çalıştırıyorum. Aslında bir çok fabrikanın insan kaynaklarında bu kadar eleman yok. İstihdam yaratıyoruz. Yanımda birinci sınıf ustadan tutunda acemi durumundakilere kadar her yelpazede çalışanlarım var. Herkesin bir işe ihtiyacı var ve ben de elimden geldiğince insanları boş çevirmek istemiyorum.
- Bir proje yapılsa ve siz Batmanlı gençlere inşaatçılığı öğretseniz, nasıl olur?
Bu uzun zamandan beridir düşündüğüm bir konu. Ancak desteğe ihtiyacım var. Bana destek olunması durumunda işsiz gençleri kısa bir süre içinde soğuk demirci, iskeleci, kalıpçı, duvarcı, sıvacı, boyacı, mantolamacı, tesisatçı… Vb. olarak yetiştirebilirim.
- Yurt dışı ile ilgili projelerde yer almanız isteniyor mu?
Evet. GAMA şirketi Yemen ile Irak’ın Musul kentinde yeni yapacağı Rafineri alt yapı ve sanat yapıları için bizimle halen görüşme halindeler. Tatmin edici bir fiyat vermelerine rağmen elimizde şu an yeterince proje olduğundan dolayı tekliflere sıcak bakamıyoruz.
- Geçen sene yaptığımız röportajdan sonra yetkililerden size yönelik bir çağrı oldu mu? Çünkü geçen senede bu konularda görüş beyanında bulunmuştunuz ve çok büyük bir deprem ile insanlar büyük acılar çekti.
Ne yazık ki herhangi bir çağrı olmadı. Biz bildiklerimizi parayla paylaşacak değildik. Bize sorsalar, bilgi isteselerdi belki de bu gün bu kadar çok insanımızı kaybetmemiş olacaktık. Deprem kuşağında yaşıyoruz ve bizim ilgi alanımızda insanların yaşadıkları konutlardır. Ülkemizin acı çekmemesi için bu sektörde kendimizi adamış insanlar olmakla beraber ülke insanımızın küçük birikimlerle biriktirdikleri tasarruflarıyla daha güvenli binalarda yaşamalarına yönelik bir bilgilendirme olacaktı bu. Mülki amirlerden istediğimiz tek şey bizim gibi insanlarla da sektör ile ilgili konularda ne yapacaklarını, nasıl bir yol haritası izleyeceklerini danışmalarıdır. Bir öğretim üyesinden dört yıl eksik okumuş olmam bu işi bilmediğimiz anlamına gelmiyor. Oysa bize verilecek en ufak bir fırsatı, deprem kuşağında olan ülkemizin yararına değerlendirecektik.
- Batman ile ilgili konut sektöründe söyleyeceğiniz bir şeyler var mı?
Bu soruyu aslında biz yetkililerin sormasını beklerdik. Mesela Vali, il özel idaresi sekreteri, Belediye Başkanı. Bize bir sorsunlar hele Batman’da 7,2 lik bir depremden sonra Batman’ın içine düşeceği manzara ne olacaktır diye? Kaç bin bina yıkılacak, kaç bin kişi enkaz altında kalacak. Ama maalesef herkes memur zihniyetiyle olaya yaklaşmakta. Bir gün öncesinde Van Valisi ve Belediye Başkanı da tıpkı bizimkiler gibi gayet rahattılar ancak sonrasında ne duruma düştüler, hepimiz gördük. Bırakın bir ilin yetkilisini, ülkenin kaynakları yetişemedi çaresiz vatandaşlara. Uluslar arası yardımlarla ayakta kalabildik.
- Tam olarak ne demek istiyorsunuz? Mesela Vali, Belediye Başkanının yerine biz soralım.
99 Marmara Depreminden önce yapılan bütün yapıların zemin etütlerinin donatı detaylarının ve taşıyıcı sistemlerinin orantılı olarak bina yüksekliğine, inşaat alanının genişliğine dikkat edilmesi, kat ittifakının fazla olan binaların güçlendirme sistemiyle elden geçirilmesine dikkat edilmesini isterdim. Çünkü Batman zemin olarak 3 metre kazıldıktan sonra su çıkan bir yerleşke. Su çıkan her yerde toprak altında boşluklar olur. Van tarzı bir depremde Batman’da taş üstünde taş kalmaz. Ayrıca birçok mahallede binalar 30–40 yıllık yapılardır ve bunların çimentosu artık kumlaşmış durumdadır.
— Gösterdiğiniz tabloya göre durum hiçte iyi değil. Umarım bu yazıyı okuyan yetkililer ne yaptıklarının veya yapmaları gerekirken ne yapmadıklarının farkına varırlar. Bu arada eklemek istediğiniz bir başka konu var mı?
Batman Çağdaş Gazetesi gerek yurt içi ve gerekse de yurt dışından takip ettiğimiz tek yerel gazete. İnsan hayatını birebir ilgilendiren inşaat konusunda bize söz hakkı verdiğiniz için teşekkür ederim. Batmanlı gençlere seslenmek istiyorum: Kahve köşelerinde pinekleyeceklerine çalışsınlar. İnşaat sektörü her zaman için ekmek getirecek bir sektördür. Şu an elimdeki projelere göre 60–70 kişi istihdam edebiliyorum. Ancak 2012 senesi için birçok yerden teklifler aldım ve firmamı en kısa zamanda faaliyete geçirip çalışan sayımı 600–700 gibi bir rakama çıkarmayı hedefliyorum. Şimdiden kendini yetiştirmeye başlayan gençler için Şevket Yalçın ismi her zaman yanında çalışabilecekleri bir abileri, bir ustaları olarak bilinsin.
