Ahlâk kelimesi Arapça bir kelime olmakla beraber, ifade ettiği mana bizim için açıktır ve insanın iyi veya kötü olarak vasıflandırılmasına sebep olan huy ve davranışlarının bütünüdür. Ahlâkın dinde önemli bir yeri vardır. Peygamberimiz Kur’an-ı Kerim’de güzel ahlâkı ile övülmüştür.
"(Ey Muhammed) Şüphesiz sen yüksek bir ahlâk üzeresin.” (Kalem Suresi-4) buyrulmuştur. Peygamberimiz de: "Ben ancak yüksek ahlâkı tamamlamak için gönderildim.” demiştir.
Ahlâk'ın merkezinde akıl, çevresinde bilgi, iman, adalet, İffet, doğruluk, sevgi, merhamet, barış, sadakat, vefa gibi değerler yer almaktadır. Ahlâk'ın amacı: İnsanın onuruyla yaşama mutluluğudur. İnsanlarla iyi geçinmek, uyumlu olmak, güzel davranışlar sergilemeyi öngören ahlâki davranışlar bütünü güzel ahlâk olarak nitelenir.
Güzel ahlak, ilim ve edep öğrenmekle, iyi insanlarla arkadaşlık etmekle elde edilir. Kötü ahlak da bunun tersidir. Yani cahil kalmak, edepsiz olmak, kötü insanlarla arkadaşlık etmekten hasıl olur.
Eğitim ile var olan huylar geliştirilebilir. Aynı eğitimden geçen insanlarda farklı şekillerde donanım ve şahsiyete sahip olur. Bu farkı yaradan sebep; doğuştan gelen karakter ve mizaç yani doğalarıdır.
Güzel ahlâk; İnancın ve vicdanın sesidir. En yüksek değer ve duygular ile insanı insanlaştırır. İlim ve edep öğrenmekle, insanlarla güzel arkadaşlık etmekle elde edilir.
Bir başka ifadeyle iyi insan, iyi ahlâklı (huyu güzel insan) demektir. Toplumun kurtuluşu, ancak güzel ahlâk’ın her alanda yaşanması ve kötü ahlâkın kaybolmasıyla mümkündür. Bu seviyeye ulaşmak için üstün niteliklere sahip olmak bir zorunluluktur.
Güzel ahlâk, tüm faziletlerin özü, ahlâk sisteminin mayası, güzelliklerin ekseni konumundadır.
"Güzel ahlâk, insanlarla iyi geçinmektir"
"Güzel ahlâk, güler yüzlülük, cömertlik ve kimseyi üzmemek demektir".
"Güzel ahlâk, genişlikte ve darlıkta insanları razı etmeye çalışmaktır".
"Güzel ahlâk, Allah’tan razı olmak demektir. Yani hayrı ve şerri Allah’tan bilmek, nimetlere şükür, belâlara sabır etmektir".
"Güzel ahlâk, haramlardan kaçıp helâli aramak, diğer insanlarla olduğu gibi aile fertleriyle de iyi geçinip onların geçimlerini sağlamaktır".
"Güzel ahlâk'ın en azı, güçlüklere göğüs germek, yaptığı iyiliklerden karşılık beklememek, bütün insanlara karşı şefkatli olmaktır".
“Güzel ahlâklı olmanın, bazı alâmetleri şunlardır: İnsaflı olmak, arkadaşlarının hatasını görmemek, hüsnü zan etmek, kötü zandan kaçınmak, arkadaşlarının eziyetlerine göğüs germek, onlardan şikâyetçi olmamak, hep kendi ayıp ve kusurlarını düşünmek, kendi nefsini kınamak, güler yüzlü olup, herkesle yumuşak konuşmaktır.
ÇOCUKLARA “AHLÂKİ DEĞERLER” KAZANDIRMALIYIZ
Çocuğun “insanî vasıflara” sahip olarak yetişmesinde, ahlâki değerlerin önemli bir rolü vardır ahlâkî değerler, çocuğun olumlu davranışlar kazanmasına öncülük ettiği gibi, toplum içinde kabul görmesinin de sınırlarını belirler. Çocuğun ahlâki eğitiminden birinci derecede sorumlu olan ebeveynleridir. Ebeveynler, kişilik yapısının oluşmaya başladığı 3-4 yaşından itibaren çocuğun davranış gelişimini yakından takip etmeli ve çocuğun Ahlâki kavramları anlamaya başladığı 7-8 yaşından itibaren de ahlâki değerleri ona kazandırmaya başlamalıdır. Çocukluk döneminden itibaren alınan “ahlâki telkinler”, kişide derin bir tesir bıraktığı için, bu dönemin çok iyi değerlendirilmesi gerekir.
Güzel ahlâk, mü’minin Cennete girmesine vesile olduğundan, Peygamberimize, kendisine insanları en çok Cennete koyacak olan amel sorulduğunda “Takva ve güzel ahlâk” olarak buyurmuştur. Güzel ahlâk, iman ve inancın olgun ve kâmil olduğunu gösterir. Güzel ahlâk, aynı zamanda Allah’a karşı yapılan bir kulluktur, Allah’ı ve sevgili Resulü’nü sevmenin bir alametidir. Güzel ahlâk, güneşin kırağıyı erittiği gibi günahları yok eder, bitirir. Su nasıl buzu eritirse, güzel ahlâk da günahları eritir. Allah’tan en büyük dileğimiz, hepimizi ahlâkı en güzel olan kullarından eylemesi ve Efendimiz (asm) “Hiçbir anne ve baba, çocuğuna güzel ahlâktan daha güzel bir miras bırakmamıştır” hadisi ışığında, geleceğimiz olan çocularımıza güzel ahlâkı aşılamamızı nasip etmesini niyaz ediyoruz.
