*Pazartesi günü, bu şehrin ilk günlük gazetesinin 36. yıldönümünü kutlayacağız. Yıllar öncesinden bir pedal ve birkaç hurufat kasasıyla yayın hayatına başlayan bu yayın organı, bugün her gün kaliteli bir gazeteyi okurlarına sunuyor…
*Bu yayın organına yıllarını veren emekçiler de halen aramızda. Batman Çağdaş’ı bugünlere getiren okurlarımızın desteğiyle internetten dünyanın dört bir köşesinden okunabilen marka bir gazete oldu…
BİR PEDAL, BİRKAÇ HURUFAT KASASI
Mesainin ilk gününde Batman Çağdaş 36’ncı yıl dönümünü kutlayacak.
Mesainin son gününde 35.’nci yayın yılını geride bırakıp 36’nci yıla ‘merhaba’ diyen bu ciddi ve marka gazetenin başında yıllarım geçti.
Yıllar su gibi akıp gidiyor.
Gazetecilik bir ömür törpüsü gibi.
Tam 36 yıl önce bu gazetenin temelini atan Batman Çağdaş’ın kurucusu merhum ağabeyimiz Enver Arslan, aramızda değil. Fakat eseri yaşıyor...
Arslan, 1992 yılında geçirdiği elim bir trafik kazasında erken yaşta aramızdan ayrılmıştı.
Nur içinde yatsın... Bu çileli meslekte Batman’da belki de zorluklarla karşılaşan tek basın emekçisiydi Arslan.
Dün gibi hatırlıyorum.
Şimdi ki, Gülistan caddesinin orta yerinde Terece ailesinin, eski Bankacı-gazeteci Selahattin Atilla’dan satın aldıkları 3 katlı apartmanın zemin katı Batman Çağdaş Gazetesinin basımının yapıldığı matbaaydı.
O zemin katta bir el pedalı, gazeteyi çıkaracak kadar bir kaç hurufat kasası ve bir de kağıt kesme makinası (giyotin) vardı.
Siyah mürekkebin elimizin yarısını kapladığı ve parmak uçlarımızın arasına sıkıştığı o el pedal makinasından çıkardığımız iki yapraklı gazete bin bir güçlükle okura sunulurdu.
Meşakkatli bir işti ama bir o kadar da zevkliydi.
DİZGİCİLER UZUN HABERLERİ SEVMEZDİ
Şimdi ki kuşak, o el dizgisiyle hazırlanan eski gazetelerin nasıl yayına hazırlandığını bilmez haklı olarak.
Teknolojinin tüm imkanlarının kullanıldığı ve şimdilerde sanki tek kalemden çıkmış gibi haberler yoktu.
Yazı İşleri Müdürünün hazırladığı haberler önce daktilodan geçer, sonra da dizgicilere verilirdi.
Hurufat kasalarının başına geçen dizgiciler, her bir kutudaki harfin yerini ezberlemek zorundaydı.
Her bir haberi hazırlamak ortalama yarım saati bulurdu. Bir röportaj ya da yazı dizisini toparlamak bazen yarım günü alırdı.
Düşünün tek tek harfleri yan yana getirip gazete dizgisi yapan ustalar yorulmak nedir bilmezdi.
Öyle bilgisayarın başına geç, hazır haberi al… Yoktu öyle şeyler… Kolaycılık adına yapılan muhabirlik-gazetecilik yoktu. Şimdi ki gibi yarım saatte gazete hazırlanmazdı.
Eski gazete dizgicileri, uzun haber ve yazı dizilerini sevmezlerdi.
Mümkün oldukça muhabirlerden kısa haberler isterlerdi.
Ayrıca siyah-beyaz çekilen fotoğrafların bulunduğu kareler de klişelere dönüşürdü.
Okura fotoğraflı haber sunmak da bir ayrıcalık sayılırdı.
FOTOĞRAF KLİŞELERİ ADANA’YA GÖNDERİLİRDİ
Şimdi ki kuşak; haklı olarak ‘klişenin’ ne olduğunu bilmez. Daha önce çekimi yapılan fotoğraflar klişeye dönüştürülmek üzere bölgenin en yakın ili sayılan Adana’ya gönderilirdi.
Okurlarına bazı haberleri fotoğrafla vermek için klişeye gönderilen mektuplar ise iki haftada Batman’a ulaşırdı.
Adana’ya gönderilen bir klişe günler sonra geldiğinde o haber de bayatlardı.
Ama yine de okura ‘fotoğraflı haber verdi’ diye gazeteler neredeyse özel logo yaparlardı.
O bayatlayan klişeli haberler yine de okurların ilgisini çekerdi.
ENTERTİP DİZGİSİ BİR ÇİLEYDİ
El dizgisinden ‘sıcak pota’ yani entertip sistemi 90'lı yıllarda yaygındı. Dizgi operatörleri Ankara ve Eskişehir'den Batman'a getirilirdi.
Elektrik kesintileri yaşandığı günlerde entertip makinesindeki sıcak potada ‘kurşun’ demir gibi donardı.
Dizgiciler, gazetenin baskısının gecikmemesi için mecburiyetten hurufat kasalarının başına geçerdi.
O dönemde büyük zorluklarla hazırlanan üç yerel gazeteden biri de Batman Çağdaş’tı.
Batman’ın yerel medyası o günlerden bugünlere gelmişse; bugün elimizde tuttuğunuz bu gazetenin emeği vardır.
Saygın basın kuruluşlarından aldığı 100 ödülle Batman Çağdaş, marka gazete olmuştur.
Bazen düşünüyorum. O ilkel imkanlar şimdi de olsaydı, acaba kaç kişi bu mesleği yapardı?
Bu gazeteye yıllarını veren bazı emekçilerin de hikayelerini Pazartesi günü yıldönümümüzde siz değerli okurlarımızla paylaşacağız.
Kısacası; Batman Çağdaş’ta herkesin bir yol hikayesi var.
Kalın sağlıcakla...
